"Kant-en-klare maaltijden winnen verder terrein in grootkeukens"

Visie JAVA Foodservice op evoluties in de sector

In 2025 blaast JAVA Foodservice honderd kaarsjes uit – een mooie aanleiding om bij het bedrijf te polsen naar de belangrijkste trends in de grootkeukensector. Volgens JAVA Foodservice krijgt convenience een steeds prominentere rol, nu het aantal beschikbare chefs op de arbeidsmarkt beperkt blijft. Ook kant-en-klare maaltijden zijn aan een opmars bezig. Plantaardige producten winnen verder aan belang, en er is steeds meer aandacht voor specifieke diëten. Tot slot verwacht het bedrijf dat de trend naar kleinschaliger wonen binnen zorginstellingen zich zal voortzetten.

Onestopshop

JAVA Foodservice – onderdeel van Sligro Food Group – heeft een pak ervaring op de teller op het vlak van dienstverlening aan professionele keukens, getuige hun honderdjarige verjaardag in 2025. JAVA Foodservice biedt als groothandelaar zowel foodproducten aan als (keukengerelateerde) non-foodproducten. Verder geeft het bedrijf advies rond allerlei slimme oplossingen zoals menuplanning en dieetbeheer. Ze doen als het ware de boodschappen voor onder meer zorginstellingen en scholen, wiens grootkeukens het praktisch vinden om bij één enkele leverancier ineens alles te bestellen (onestopshop): groenten, vlees, vis, kaas, brood, kruidenierswaren, dranken enzovoort, en dus ook non-foodproducten. Voor de foodproducten gaat het over alle mogelijke vormen (gekoelde, diepgevroren, kant-en-klare enzovoort) en verpakkingen (grote en kleinere.)

We spraken marketingmanager Nadia Van Herck en directeur Rodney de Haas van JAVA Foodservice.

Convenience en eiwitten

Welke belangrijke evoluties zag u bij de grootkeukens de laatste jaren?

de Haas: “Omdat ze minder personeel ter beschikking hebben, dwingen ze fabrikanten om innovatief te zijn op het vlak van convenience en kant-en-klare maaltijden. Die vereisen minder arbeid in de grootkeuken. In het verleden leverden we meer losse ingrediënten aan. Verder bestellen ze vandaag een pak meer vegetarische producten en schotelen ze zeker meer plantaardige alternatieven voor ter vervanging van vlees.”

Welke rol speelt de eindklant – lees: ouderen, studenten … – in de keuze van het type voedsel?

Van Herck: “Enerzijds zijn zij – en dan vooral de jongeren – vragende partij voor bijvoorbeeld meer vegetarische alternatieven. Anderzijds zijn het de (zorg)instellingen zelf die meer eiwitrijke producten willen, alleen al omdat ouderen minder eten, en ook in het kader van de eiwittransitie. Wat we eveneens vaststellen is dat de instellingen – de ene al meer dan de andere – inspelen op de vraag van hun eindklanten naar meer keuze, onder meer in het kader van religies. Een chef heeft doorgaans een budget van 7 euro/persoon/dag ter beschikking en dan zijn de mogelijkheden niet oneindig.”

“Eten zorgt voor verbinding. Een warme ontmoetingsplek creëren zonder extra tijd van een chef, moet kunnen. Daarom creëerden we de slimme oplossing Kleinste Keuken. Daaronder sorteren gerechten die eenvoudig te bereiden zijn in eenzelfde apparaat.”

“Een zeer duidelijke trend die we in zorginstellingen zien, is dat er meer in kleine woongroepen wordt geleefd van zo’n achttal bewoners. Bijgevolg worden vaak meerdere kleinere verpakkingseenheden besteld”

Workshops rond diëten

Steeds vaker wordt gesproken over gepersonaliseerde voeding en dieetbeheer. Hoe vertaalt zich dat in de grootkeukens en in uw business?

de Haas: “In het kader van ouderenzorg gaat er steeds meer aandacht naar voeding voor specifieke ziektebeelden, daar waar dat vroeger alleen in ziekenhuizen het geval was. Denk aan verrijkt eten en suikervrij voedsel. Ook personen die kampen met intoleranties worden niet vergeten. Fabrikanten houden daar allemaal rekening mee en wij voegen dan die producten toe aan ons assortiment.”

“JAVA Foodservice heeft de expertise in huis om de instellingen te helpen met het dieetbeheer. Onze culinaire adviseur en diëtist geven hierover workshops. In onze webshop vinden de klanten niet alleen producten maar ook inspiratie, suggesties voor de bereiding en tips met betrekking tot diëten”, vult Van Herck aan. “Het is belangrijk dat we op dat vlak allemaal samenwerken: de expertise van leveranciers en van onze specialisten samenbrengen met die van de chefs van de grootkeuken en de diëtisten van de (zorg)instelling. Wij organiseren graag kennissessies waarbij we nieuwe producten/concepten voorstellen en we hen, samen met experten, tonen hoe ze hun gewoontes kunnen doorbreken en nieuwigheden kunnen opnemen voor hun specifieke omgeving. Kortom: wij brengen vraag en aanbod bij elkaar.”

“Permanente vorming is cruciaal voor de grootkeukens, en wij willen daarin faciliteren met onze Academy. We maken een jaarprogramma op met sessies rond een aantal thema’s die hot zijn. Denk aan IDDSI (met betrekking tot de dikte en structuur van voedsel en dranken, red.), voeding en dementie enzovoort. We doen dat in de twee talen, en (al dan niet externe) experten koppelen daar de theorie aan de praktijk.”

In welke mate spelen technologie en digitalisering een rol in de grootkeukens?

“Uit bevragingen weten we dat ze meer op weg willen geholpen worden, bijvoorbeeld op het vlak van menu-management. Wij helpen ze om een stap verder te zetten, om onder andere hun voorraadbeheer te optimaliseren. Onze webshop helpt hen daarbij: bij veel artikels zien ze of er voordeligere alternatieven zijn, of er andere verpakkingen bestaan, of ze duurzaam zijn enzovoort. En we hebben een budgetmodule die de klant laat zien hoever hij zit qua verbruik en wat zijn saldo voor de maand is”, verduidelijkt de Haas.

Kleinere verpakkingseenheden

Over duurzaamheid gesproken: dragen grootkeukens duurzaamheid hoog in het vaandel?

“Wij hebben een pak duurzame producten in ons gamma en die worden ingepast in de menu’s als de budgetten het toelaten. We weten zeker dat verspilling tegengaan een prioriteit is voor de grootkeukens. Vandaar ook dat we wekelijks meerdere keren kunnen leveren en dat we veel verpakkingsvarianten aanbieden”, zegt Van Herck.

“Een zeer duidelijke trend die we in zorginstellingen zien, is dat er meer in kleine woongroepen wordt geleefd van zo’n achttal bewoners. Bijgevolg worden vaak meerdere kleinere verpakkingseenheden besteld. Dat vraagt een andere aanpak qua logistiek. Dankzij ons tweede distributiecentrum – in Evergem, naast dat van Rotselaar – is niet alleen onze capaciteit verdubbeld maar zijn we ook flexibeler geworden, zitten we dichter bij de klanten, rijden we minder vrachtwagenkilometers en zijn onze aanrijtijden nauwkeuriger”, legt Van Herck verder uit.

Kant-en-klaar

Wat ziet u in uw glazen bol qua evoluties in de nabije toekomst?

“De trend naar kleinschaliger wonen binnen zorginstellingen zal zich doorzetten. Daardoor zijn er meerdere keuken(tjes) op verschillende afdelingen”, voorspelt De Haas. “Cateraars en groothandelaars zoals wij zullen zich moeten aanpassen door in dat geval toe te spitsen op kleinere volume-eenheden. En omdat de vergrijzing speelt en het nog atlijd moeilijker wordt om nieuwe chefs te vinden, zullen grootkeukens meer gebaat zijn met convenience- en kant-en-klare maaltijden. Ook daarin zit een uitdaging vervat voor de toeleveranciers. Verder voorspel ik dat grootkeukens al eens zullen gaan werken voor verschillende instellingen, voor een cluster van zorginstellingen bijvoorbeeld.”