Zuivel blijft stevig verankerd in Belgisch eetpatroon

Thuisverbruik stijgt opnieuw, plantaardige alternatieven blijven niche

De Belgische zuivelmarkt beleeft een opmerkelijk hersteljaar. Na enkele jaren van druk door stijgende prijzen en veranderende consumptiepatronen, groeit het thuisverbruik van zuivelproducten opnieuw in zowel volume als in waarde. Uit recent onderzoek in opdracht van VLAM, gebaseerd op de cijfers van YouGov en iVox, blijkt dat zuivel zijn prominente plaats in het Belgische voedingspatroon behoudt, ondanks de lichte groei van plantaardige alternatieven.

Heropleving na inflatiedruk

In 2024 steeg het thuisverbruik van zuivel met 3% in waarde tot een omzet van 3,8 miljard euro, en 4% in volume. Deze stijging volgt op een uitzonderlijk sterk jaar 2023 (+14%), waarin volumecijfers daalden en de omzet steeg door prijsverhogingen. De prijsstabiliteit in 2024 zorgde ervoor dat de toename in het aangekochte volume ook effectief leidde tot omzetgroei - een positief signaal voor de sector.

Melk blijft dominant

Witte melk blijft veruit het meest geconsumeerde zuivelproduct: 33,3 liter per capita, met halfvolle melk als absolute marktleider (68% van het gekochte melkvolume). Maar liefst 96% van de Belgische gezinnen kocht in 2024 minstens één keer witte melk, met een gemiddelde van 17 keer over het hele jaar. Ook opvallend is dat volle melk terrein wint en nu al 20% van de markt inneemt.

De gemiddelde prijs van witte melk daalde in 2024 met 8% tot 1 euro per liter. Hierdoor is de prijsdaling groter dan de volumestijging waardoor de omzet daalde. Andere melkvarianten zoals karnemelk, gearomatiseerde melk en gefermenteerde melkdranken kenden eveneens een lichte heropleving. Het verbruik van drinkyoghurt bleef dan weer stabiel.

Kaasverbruik blijft stabiel

Het jaarlijks kaasverbruik stabiliseert rond de 12 kg per persoon, wat iets hoger is dan voor de coronacrisis. Bijna alle Belgische gezinnen kopen kaas, gemiddeld 53 keer per jaar. Opvallend is de hernieuwde populariteit van Belgische kazen, die hun volumeaandeel zagen stijgen tot 13% en in Vlaanderen zelfs tot 15%. Vooral halfhardekorstkazen blijven hierin sterk, goed voor meer dan de helft (52%) van het volume binnen deze categorie. De hardekorstkazen vertegenwoordigen 11% van het aandeel, en de zachte kazen slechts 2%.

Boter, room, desserts en yoghurt

Naast melk en kaas doen ook andere zuivelproducten het goed. In 2024 steeg het thuisverbruik van:

• Yoghurt tot 10 liter per persoon (+2e jaar op rij groei)
• Room tot 2,2 liter (+5%)
• Boter tot 1,5 kg (+4%)
• Verse desserts tot 3,7 kg (+ 3%)
• IJs tot 4,8 liter (+1%)

Enkel verse witte kaas bleef achter met een daling van 4% tot 2,4 kg per capita.

Zuivel stevig verankerd

Op een gemiddelde dag consumeerde 72% van de Belgen tussen 18 en 75 jaar minstens één zuivelproduct. Zuivel is bijzonder prominent bij het ontbijt, waarbij 50% van de maaltijden in België zuivel bevatte. Daarnaast komt zuivel ook regelmatig voor bij middagmaaltijden (27%), avondmaaltijden (24%) en tussendoortjes (12%).

De zuivelproducten met de hoogste dagpenetratie zijn melk, kaas, boter en yoghurt.

Plantaardige alternatieven groeien, maar blijven niche

Hoewel de plantaardige alternatieven aan terrein winnen, blijven ze ver achter op zuivel. Slechts 16% van de Belgen consumeerde op een gemiddelde dag in 2024 een plantaardig alternatief voor zuivel, zoals margarine en plantaardige drinks. De dagpenetratie van plantaardige alternatieven blijft dus ver achter op die van zuivel (72%). 

Het thuisverbruik van deze alternatieven steeg licht van 3,1 naar 3,3 liter per capita, met haver als opkomende favoriet. Na een lager thuisverbruik in 2022, is dit een stijging voor het tweede jaar op rij. Toch vertegenwoordigen melk en melkdranken nog steeds 92% van het totale volume. 

Belangrijk detail: 78% van de gebruikers van plantaardige alternatieven consumeert op dezelfde dag ook klassieke zuivel. Deze producten worden dus vaak complementair gebruikt.

Loyaal aan Belgische zuivel

De houding tegenover Belgische zuivel blijft uitermate positief. Woorden als lekker (87%), veelzijdig (92%), kwaliteitsvol (84%) en hedendaags (84%) worden door de Belgische consument het meest geassocieerd met Belgische zuivelproducten. Ze vinden het deel uitmaken van hun eetcultuur en tradities. Daarnaast beschouwen Belgen zuivel als een gezonde keuze: 8 op 10 vinden dat het perfect past binnen een gezond voedingspatroon.

Twee op de drie consumenten zeggen bewust voor Belgische zuivelproducten te kiezen boven buitenlandse. Daarnaast toont evenveel mensen vertrouwen in de milieu- en dierenwelzijnsinspanningen van de Belgische sector.

Slechts 2% van de Belgen is veganist, al ligt dit bij jongvolwassenen (18-34 jaar) iets hoger (4%).